H Δυσλεξία ως αιτία σχολικής αποτυχίας

Κατά τη διάρκεια της μέσης παιδικής ηλικίας (5-6 ετών) το παιδί εισέρχεται στο χώρο της σχολικής κοινότητας και της οργανωμένης εργασίας.  Κατά της περίοδο αυτή η ικανότητα του παιδιού να μάθει και να κατακτήσει είναι ιδιαίτερα αναπτυγμένη. Ωστόσο, το ποσοστό της σχολικής αποτυχίας αγγίζει το 35%.
Ένας από τους παράγοντες που ευθύνονται για την κακή σχολική επίδοση είναι και η δυσλεξία. Η δυσλεξία είναι ειδική μαθησιακή διαταραχή που εκδηλώνεται ως δυσκολία στην εκμάθηση της ανάγνωσης, της γραφής και της ορθογραφίας.  Εμφανίζεται σε παιδιά φυσιολογικής νοημοσύνης, που έχουν επαρκείς ευκαιρίες για μάθηση και καλό κοινωνικό-πολιτιστικό περιβάλλον. 
Παρατίθενται τα σημαντικότερα συμπτώματα. 
Κατά την ανάγνωση ο δυσλεκτικός μαθητής:
  • διαβάζει αργά – συλλαβιστά
  • δείχνει με το δάχτυλο
  • χάνει τη σειρά ή την παράγραφο στο βιβλίο
  • παραλείπει γράμματα, συλλαβές ή λέξεις (π.χ. ταπέζι αντί τραπέζι)
  • προσθέτει γράμματα, συλλαβές ή λέξεις (π.χ. κατάστανο αντί κάστανο)
  • αντικαθιστά γράμματα, συλλαβές ή λέξεις (π.χ. κάβω αντί κόβω, μαμά αντί μητέρα)
  • επαναλαμβάνει συλλαβές, λέξεις ή προτάσεις
  • δεν χρησιμοποιεί σωστά τα σημεία στίξης

Εξαιτίας των δυσκολιών αυτών στην ανάγνωση το παιδί δυσκολεύεται να κατανοήσει όσα διαβάζει. Κατά συνέπεια, δυσκολεύεται να αποδώσει σύμφωνα με τις δυνατότητες του στα δευτερεύοντα μαθήματα.  Συχνά, η προφορική του έκφραση είναι φτωχή.
Στη γραφή παρατηρούνται:
  • κακογραφία
  • αντικαταστάσεις φθόγγων (π.χ. γέρι αντί χέρι, φρέχει αντί βρέχει)
  • καθρεφτική γραφή γραμμάτων (π.χ. 3 αντί ε)
  • κατάργηση ορίων ανάμεσα στις λέξεις (π.χ. πατέρασμου αντί πατέρας μου)
  • παραλείψεις ή προσθήκες γραμμάτων, συλλαβών ή λέξεων
    (π.χ. των κήπω αντί των κήπων, τον καφές αντί τον καφέ)
  • ορθογραφικά λάθη θέματος και κατάληξης, ακόμα κι αν γνωρίζει τους κανόνες γραμματικής.
Βεβαίως, ο αριθμός των συμπτωμάτων και η έντασή τους ποικίλλουν από άτομο σε άτομο.  Σύμφωνα με νεότερες έρευνες, συχνά οι δυσλεξικοί εμφανίζουν λαμπρές επιδόσεις στη ζωγραφική, μουσική, αθλητισμό, μηχανικό και τεχνικό τομέα.

Ωστόσο, η συνεχής βίωση της σχολικής αποτυχίας γεννά στους δυσλεξικούς μαθητές  χαμηλή αυτοεκτίμηση, ανασφάλεια και αρνητικά αισθήματα για το σχολικό περιβάλλον.  Συχνά, τα παιδιά αυτά εμφανίζουν διαταραχές της συμπεριφοράς, γίνονται επιθετικά ή αποσύρονται. 
Είναι, λοιπόν, απαραίτητη η έγκαιρη διάγνωση της δυσλεξίας, καθώς ο βαθμός βελτίωσης εξαρτάται άμεσα από το χρόνο έναρξης της παρέμβασης.

Τέλος, είναι σημαντικό η παρέμβαση αυτή να γίνεται σε εξειδικευμένα κέντρα που διαθέτουν εκπαιδευμένη διεπιστημονική ομάδα και εφαρμόζουν ειδικά εξατομικευμένα προγράμματα αποκατάστασης.
Η ειδική αυτή εκπαίδευση βοηθά το δυσλεξικό παιδί να βελτιώσει τις ακαδημαϊκές επιδόσεις του και να ενισχύσει την ψυχοσυναισθηματική του ισορροπία.

"αν ένας μαθητής δεν μπορεί να μάθει με τον τρόπο που διδάσκουμε, τότε οφείλουμε να τον  διδάξουμε με τον τρόπο που μπορεί να μάθει"  - Dyslexia Institute

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
1. ‘Δυσλεξία’ (1998) Δ. Αναστασίου
2. ‘Dyslexia Institute (2005) Principles of teaching’
3. ‘Η κατάρτιση του προγράμματος αντιμετώπισης της δυσλεξίας’ (1995)  Δ. Μαυρομμάτη
4. ‘Δυσλεξία’ Σημειώσεις Κέντρου Ψυχολογικών Μελετών
5. ‘Σύγχρονα θέματα Παιδοψυχιατρικής’ Γ. Τσιάντης, Σ. Μανωλόπουλος
6. ‘Αντιμετώπιση της Δυσλεξίας’ Α. Μπουρσιέ
7. ‘Δυσλεξία’ Κ. Πόρποδας


"Λόγος & Γραφή" (Αχαρνές)
Κέντρο Επικοινωνίας, Λόγου,
Ανάγνωσης & Γραφής