Η νόσος Alzheimer δεν έχει σχέση με την φυσιολογική γήρανση και λειτουργική έκπτωση του εγκεφάλου. Ωστόσο, όσο μεγαλώνει κανείς, τόσο πιο πολλές πιθανότητες έχει να προσβληθεί από τη νόσο.
Συμπτωματολογία νόσου Alzheimer
Η νόσος Alzheimer εκδηλώνεται με :
1. απώλεια μνήμης (το κυριότερο γνώρισμα της νόσου)
2. δυσκολία στην αφηρημένη σκέψη πχ στους υπολογισμούς με τους αριθμούς
3. δυσκολία στον λόγο, υπό την έννοια της εύρεσης της σωστής λέξης
4. έλλειψη προσανατολισμού δηλ ο ασθενής μπορεί να χάσει το δρόμο για το σπίτι του κ.ο.κ.
5. δυσκολία στην κρίση και τη λήψη αποφάσεων. Έτσι ο ασθενής δεν μπορεί να λύσει απλά προβλήματα της καθημερινότητας όπως το τι να κάνει όταν καίγεται το φαγητό στην κουζίνα
6. δυσκολία στην εκτέλεση των καθημερινών πράξεων
7. ψυχικές διαταραχές όπως κατάθλιψη, άγχος και επιθετικότητα.
Αιτία νόσου Alzheimer
Αυτό που είναι σαφές είναι ότι η εκδήλωση της νόσου δεν έχει μια αιτία αλλά ένα πλέγμα από αίτια : γενετικά, περιβαλλοντικά και τρόπος ζωής. Ωστόσο, υπάρχουν και κάποιοι παράγοντες κινδύνου, όπως :
· η ηλικία
· κληρονομικότητα
· το φύλο
* η αρτηριακή υπέρταση, η αυξημένη χοληστερίνη και ο σακχαρώδης διαβήτης,
* τα αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια (μεγάλα και μικρά),
* οι όγκοι του εγκεφάλου,
* το AIDS,
* διάφορες εγκεφαλίτιδες,
* σωματικές ή ψυχικές παθήσεις (κατάθλιψη)
* μεταβολικά νοσήματα,
* νοσήματα του θυρεοειδούς,
* διάφορα φάρμακα κ.ά.
Διάγνωση νόσου Alzheimer
Στα αρχικά στάδια της νόσου, τα συμπτώματα είναι ιδιαίτερα ελαφρά (διαταραχές της μνήμης: ξεχνά τα πρόσφατα γεγονότα, ενώ συνήθως θυμάται με λεπτομέρειες τα παλιά). Πολλές φορές η κατάσταση θεωρείται φυσιολογική γήρανση και αυτό κάνει δύσκολη την πρώιμη διάγνωση. Καθώς η νόσος Alzheimer εξελίσσεται και οι νοητικές λειτουργίες εκπίπτουν σταδιακά, ο άρρωστος οδηγείται σε πλήρη αποδιοργάνωση της ζωής και της προσωπικότητάς του. Τελικώς, γίνεται ανίκανος να φροντίσει τον εαυτό του και καταλήγει να εξαρτάται ολοκληρωτικά από τους συγγενείς του. Η έγκαιρη διάγνωση της άνοιας έχει μεγάλη σημασία για τον ασθενή αλλά και την οικογένειά του, γιατί δίνει τα χρονικά περιθώρια αποδοχής της κατάστασης, προγραμματισμού για το μέλλον και διατήρησης της ποιότητας ζωής.
Ο ρόλος του λογοθεραπευτή
Ο ρόλος του λογοθεραπευτή ως προς τη διάγνωση αφορά τη σημασιολογική μνήμη, τους τομείς της πραγματολογίας, της σημασιολογίας, της σύνταξης και της φωνολογίας, την κατανόηση του προφορικού λόγου, την προφορική έκφραση, την κατανόηση κι έκφραση του γραπτού λόγου (ανάγνωση και γραφή), τις γνωστικές λειτουργίες, τη μη λεκτική επικοινωνία (μορφασμούς, χειρονομίες, βλεμματική επαφή), γενικά την επικοινωνία όπως και την κατάποση.
Ο λογοθεραπευτής μπορεί να εργάζεται με τους ασθενείς τόσο σε ατομικό όσο και σε ομαδικό επίπεδο, ανάλογα με τις επικοινωνιακές ανάγκες του κάθε ασθενή και σύμφωνα πάντα με τους συνολικούς στόχους της διεπιστημονικής ομάδας.
Αποκατάσταση στη νόσο Alzheimer δεν υπάρχει. Ωστόσο, ένας λογοθεραπευτής δίνει έμφαση κυρίως στη μετατροπή και καθυστέρηση της προόδου της νόσου, στην παραμονή ανεξαρτησίας για όσο το δυνατόν περισσότερο, στη στήριξη των φροντιστών και στη συμβουλευτική των οικείων του ασθενούς.
Πέρα όμως από τις γενικές συμβουλές, η λογοθεραπευτή αγωγή πρέπει να στοχεύει γενικότερα στη διατήρηση και ανάπτυξη λειτουργικής επικοινωνίας και στην καθημερινή επικοινωνία, αναπτύσσοντας κι ενθαρρύνοντας θέματα προς συζήτηση και κοινωνικές σχέσεις με άλλους ανθρώπους. Στοχεύει επίσης στην αξιοποίηση των δυνατοτήτων επικοινωνίας του ατόμου, στην ενίσχυση της αυτοεκτίμησης και στη συντήρηση των ικανοτήτων κατανόησης κι έκφρασης του λόγου.
Σταμάτη Νίκη, Λογοθεραπεύτρια.
Μέλος του Συλλόγου Επιστημόνων Λογοπαθολόγων Λογοθεραπευτών Ελλάδος
Μέλος του Συλλόγου Επιστημόνων Λογοπαθολόγων Λογοθεραπευτών Ελλάδος
"Λόγος & Γραφή" (Αχαρνές)
Κέντρο Επικοινωνίας, Λόγου,
Ανάγνωσης & Γραφής
Κέντρο Επικοινωνίας, Λόγου,
Ανάγνωσης & Γραφής
